De lange weg naar Cullaville (book review in Dutch)

Boris Kester

De lange weg naar Cullaville

Elmar, ISBN 978-90-389-2826-5. E 22,99

Reisboeken die voor de crisis zijn geschreven komen nog steeds uit. Kan dat nog wel, ze zijn immers gebaseerd op een totaal andere werkelijkheid? Er zijn natuurlijk voorbeelden in dit genre die de tijdgeest overstijgen. Maar is dit zo’n boek? Ik vraag het mij af. Vliegschaamte kent hij niet, deze noeste wereldreiziger. Van footprints nooit gehoord anders had hij zich wel gerealiseerd dat hij een woud ter grootte van Utrecht zou moeten planten om al die kerosineuitstoot die hij mede veroorzaakt te compenseren. Maar kom, niet te cynisch doen, nu het boek bespreken. Boris tooit zich graag als een halve guerrillastrijder en gaat bij voorkeur op de foto op een stoere pick-up truck, vergezeld van een gewapende escorte. Zelf draagt hij een stevige camera, geen geweer, hoewel in dit boek geen enkele foto is te bekennen. Boris is een beetje het type Tom Waes: de onverschrokken blanke macho die zich zogenaamd verwonderd over die nobele wilden. Hij werkt bij de KLM en heeft dus alle voordelen die daarbij horen. Daar komt bij dat hij zes jaar geleden verkering kreeg met (zo gaat dat in luchtvaartkringen) een stewardess. De KLM-medewerkers zeggen in een interview in het AD allebei een grote passie voor reizen te hebben, en dat is dan ook de reden dat ze vaak samengaan. Goedkope tickets zijn een ideale basis voor het afwerken van een reisbucketlist, en die heeft hij in overvloed. Hoewel Boris Kester afgeeft op mensen die slechts één dag in een land vertoeven al meetellen voor de ranglijst, wil hij er nog wel eens een vluggertje doorheen gooien. Hij heeft zichzelf immers beloofd alle landen van de wereld te bezoeken, dus dan moet je een beetje sjoemelen om bestwil. Hij mag zich inmiddels tot de 200 meest bereisde mannen ter wereld rekenen. Deze twijfelachtige eer valt hem ten deel, er valt wel wat op af te dingen gezien zijn luxe uitgangspositie. Is het een slecht boek? Nee, dat niet. En er spreekt ook wel engagement uit. Maar toch wil het mij niet boeien. Kennelijk zijn de visum/paspoort-perikelen hem soms te veel. Die vormen namelijk een terugkerend thema in de verhalen van onze globetrotter. Hij voert in vrijwel elk verhaal morsige douane-ambtenaren op, de een nog corrupter dan de ander. En net voor het mis dreigt te gaan komt er een verlossende blik, of een slimme zet van onze ‘Kuifje’ die vervolgens naar het tweemotorig vliegtuigje rent dat ronkend op de startbaan klaarstaat. Dat is ook meteen het bezwaar tegen dit boek, de verhalen zijn niet verzonnen en soms best aardig, maar ze vertonen telkens hetzelfde patroon. Ik moet toegeven dat ik alleen de reportages die voor deze website, dus Azië, relevant zijn, echt helemaal heb gelezen: Myanmar, China, Stille Zuidzee, en Papua New-Guinea. De overige geloofde ik wel na een paar bladzijden. Je kunt dit boek op twee manieren lezen; vol bewondering zijn over hetgeen deze globetrotter allemaal heeft gezien en meegemaakt. Dan is dit een lekker boek. Maar ik ga voor de azijnpisvariant. Hij mag dan low-budget hebben gereisd, twee feiten zorgen ervoor dat hij altijd super-business-class reist: zijn huidskleur en zijn paspoort. Voor een blanke west-Europeaan met een dito paspoort gaan overal en altijd de deuren open. Vergeleken met een gemiddelde rugzakreis van een Afghaanse vluchteling (duur vliegticket via Belarus, honorarium voor mensensmokkelaar) zijn de ongemakjes van Boris Kester onbetekenend. Bovendien: hij zoekt ze zelf op. Hij verbaast zich er intussen over dat hij als vreemdeling overal zo gastvrij wordt ontvangen, hoezeer hij een bezienswaardigheid is, en dat hij nergens een buitenlander tegenkomt. Dat laatste is natuurlijk geklets. In de meeste derdewereldlanden wemelt het van de ondernemende Chinezen en Indiërs, ook wel expats geheten. Maar hij bedoelt natuurlijk mensen zoals hij: blank met een redelijke beurs en retourticket op zak. Kortom, de reis-elite.