Leven langs de Yangtze. Voor en na de Drieklovendam
Door Peter van Riel
De overhandiging van het eerste exemplaar aan Lars Boering (directeur EJC) vond plaats op een treffende locatie: in Nijmegen pal aan de drukste rivier van Nederland. Gelegen aan de Waal is Nijmegen vaak kruispunt van handel geweest. De Yangtze is een maatje groter maar daarom niet minder belangrijk voor het leven langs en op het water. Wilma Manders reisde geregeld af naar China en legde het proces vast van de bouw van de Drieklovendam, het grootste waterbouwwerk ter wereld. En vooral wat de gevolgen zijn voor mens, klimaat en omgeving. De Drieklovendam in de Yangtze-rivier is een indrukwekkend staaltje techniek, maar roept ook fundamentele vragen op over de prijs van grootschalige ingrepen in de natuur. Enerzijds levert de dam schone energie en helpt hij overstromingen beperken, wat miljoenen mensen ten goede komt. Anderzijds heeft de aanleg geleid tot de gedwongen verhuizing van ruim een miljoen mensen, verlies van cultureel erfgoed en onherstelbare schade aan ecosystemen. Zeldzame diersoorten, zoals de Chinese rivierdolfijn, zijn ernstig bedreigd geraakt. Daarnaast zijn er zorgen over de stabiliteit van de oevers en het risico op aardverschuivingen. De enorme reservoirdruk kan zelfs seismische activiteit beïnvloeden. Dit alles toont aan dat de baten niet zonder aanzienlijke kosten komen. De Drieklovendam symboliseert zo de spanning tussen economische groei en duurzaamheid, en dwingt ons na te denken over de grenzen van menselijke controle over natuurkrachten.
Dit ruim bemeten koffietafelboek is de weerslag van Wilma’s reizen naar de Yangtze. Ze was vele jaren leerkracht op een basisschool in Nijmegen waar ze graag over andere landen en culturen vertelde. Het verhaal in dit boek kent fraaie beelden ondersteunt door degelijke teksten, soms alleen korte bijschriften. Daaruit spreekt de liefde van de fotograaf voor water, voor mensen en voor China. Het zijn veelzeggende foto’s. Je kijkt als het ware over haar schouders mee naar mensen in hun dagelijkse bezigheden. Deze fotocollectie vormt vooral een belangrijk tijdsbeeld. De lezer wordt meegenomen in het bestaan van miljoenen Chinezen die binnen 25 jaar een verandering doormaakten waar wij hier misschien een eeuw over doen: de afbraak van complete en vervolgens de bouw van fonkelnieuwe steden. Vooral de ingrijpende verandering van het landschap door het extreem stijgen (en soms weer dalen) van de waterspiegel, en de gevolgen voor de natuur, zijn treffend in beeld gebracht. Zo’n groot project uitvoeren met zulke extreme gevolgen voor mens en natuur kan waarschijnlijk alleen in een land als China.
Wilma Manders
Leven langs de Yangtze. Voor en na de Drieklovendam
Eigen beheer. ISBN 9789090401089. Euro 75,-
Het boek is te koop bij IEDER Z’N VAK in Nijmegen. Voor meer informatie:info@wilmamanders.nl
